TRAINER /
Maarten Claeyssens
Maarten is acteur, zenbeoefenaar en mindfulnesstrainer.
Meditatie heeft voor mij nooit helemaal los gestaan van mijn werk als acteur. Tijdens mijn opleiding aan het conservatorium leerde Dora van der Groen mij een vorm van meditatie kennen die afkomstig was uit de zen. Zij zag dat ik op zoek was naar iets waarvoor ik misschien wel al de woorden, maar nog geen concrete vorm had gevonden. Nu, bijna twintig jaar later, doe ik de oefening nog steeds, bijna dagelijks alleen en soms in groep.
In wezen gaat het bij kunst en meditatie over hetzelfde: je stelt je open voor het gebied buiten de lijntjes. Dat is bevrijdend en inspirerend. De lijntjes (onze vastgelegde ideeën, interpretaties, kaders, meningen en normen) vormen een noodzakelijk houvast om te overleven, maar beperken tegelijk ons zicht op de werkelijkheid en onze mogelijkheden en kunnen zo voor veel onnodig leed zorgen. In kunst stellen we de lijntjes in vraag en formuleren we alternatieven, in meditatie kijken we ernaar met een open blik en stoppen we bewust met ons eraan vast te klampen. In mijn ervaring zijn beide van onschatbare waarde.
Omdat ik de rijkdom die ik ervoer in mijn meditatiepraktijk graag wou doorgeven heb ik de opleiding tot mindfulnesstrainer (MBSR/MBCT) gevolgd. Inhoudelijk verschilt mindfulnessmeditatie niet wezenlijk van de vorm van meditatie die ik destijds leerde kennen. Mindfulnesstraining is een degelijke, westerse, seculiere vertaling van dezelfde boeddhistische praktijk, verrijkt met inzichten uit de westerse psychologie. Het is het cultiveren van onbevangen aanwezigheid, van een helende, milde, open aandacht, aandacht die zich niet beperkt tot het gebied binnen de lijntjes.
Iedereen kent het resultaat van deze staat van helderheid en overgave, waarbij je je verkrampte zelf- en wereldbeeld, je beperkende gewoontes en automatismen overstijgt. Het overkomt je soms, wanneer je overweldigd wordt door grote schoonheid bijvoorbeeld of tijdens een inspannende sportprestatie. Ineens ben je er helemaal, stralend, moeiteloos, vol vertrouwen, in staat om het beste van jezelf te geven.
Dit is helaas niet iets wat je kan doen, je kan inspiratie niet opeisen. Je kan wel leren om je ernaar toe te wenden, het als het ware uit te nodigen, het toe te laten. En dat is gewoon een vaardigheid, die je kan trainen. Tijdens mijn toneelopleiding was ik, meer dan naar iets anders, op zoek naar een vorm hiervoor. Ik ben mijn lerares er nog steeds dankbaar voor dat ze deze zoektocht legitiem maakte en mij binnen de context van de toneelschool kennis liet maken met meditatie. Het is een zaadje geweest dat zich verder is blijven ontwikkelen – en één van de mooiste dingen die ik ooit gekregen heb.
De trainersopleiding volgde ik bij dr. David Dewulf, aan het Instituut voor Aandacht en Mindfulness. In mijn eigen meditatiepraktijk vind ik nog steeds vooral inspiratie in de zentraditie, met name in de benadering van de Belgische psychiater Edel Maex, die samen met David Dewulf één van de eersten was die mindfulness introduceerden in de lage landen. Ik geniet ervan om mensen te begeleiden bij de ontdekking van mindfulness. Het is vaak een ontroerend proces. Uiteindelijk reikt het allemaal zoveel verder dan de ontspanningstechniek waarvoor mindfulness vaak aanzien wordt. Het kan werkelijk je leven veranderen.
Maarten Claeyssens